Search Box

Wednesday, 29 January 2025

GST Circular 245/02/2025 – Key HighlightsClarifications on GST applicability for various services,Including exemptions, regularizations, and tax liabilities,As per the 55th GST Council meeting recommendations.


GST рд╕рд░्рдХुрд▓рд░ 245/02/2025 (рджिрдиांрдХ 28 рдЬрдирд╡рд░ी 2025) рдХा рд╣िंрджी рдоें рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡िрд╡рд░рдг
Click here to Download Circular
GST рд╕рд░्рдХुрд▓рд░ 245/02/2025

GST рдХाрдЙंрд╕िрд▓ рдХी 55рд╡ीं рдмैрдардХ (21 рджिрд╕ंрдмрд░ 2024) рдоें рд╡िрднिрди्рди рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХी рдЧрдИ। рдпрд╣ рд╕рд░्рдХुрд▓рд░ рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдоुрдж्рджों рдХो рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░рддा рд╣ै। рдиीрдЪे рдмिंрджुрд╡ाрд░ (point-by-point) рд╡िрд╕्рддृрдд рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рджी рдЧрдИ рд╣ै! 

---
1. рдмैंрдХों рдФрд░ NBFCs рдж्рд╡ाрд░ा рд▓рдЧाрдП рдЧрдП рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ (Penal Charges) рдкрд░ GST рдирд╣ीं рд▓рдЧेрдЧा

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

RBI рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ (рджिрдиांрдХ 18.08.2023) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдмैंрдХों рдФрд░ NBFCs рдХो рджंрдб рдм्рдпाрдЬ (Penal Interest) рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ (Penal Charges) рд▓ाрдЧू рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рджिрдпा рдЧрдпा рдеा, рдЬो 01.01.2024 рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ी рд╣ै।

рдЗрд╕рдХा рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдЙрдзाрд░рдХрд░्рддाрдУं (Borrowers) рдоें рдХ्рд░ेрдбिрдЯ рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди (Credit Discipline) рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиा рд╣ै।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

рдХुрдЫ GST рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдиे рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ рдХो "рдХिрд╕ी рдХाрд░्рдп рдХो рд╕рд╣рди рдХрд░рдиे рдХी рд╕ेрд╡ा" рдоाрдирддे рд╣ुрдП рдЗрд╕ рдкрд░ GST рд▓рдЧाрдиे рдХी рдмाрдд рдХрд╣ी।

GST рд╕рд░्рдХुрд▓рд░ 178/10/2022 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ рдХिрд╕ी рд╕ेрд╡ा рдХा рдк्рд░рддिрдлрд▓ (Consideration) рдирд╣ीं рдмрд▓्рдХि рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдмрдиाрдП рд░рдЦрдиे рдХा рдЙрдкाрдп рд╣ै।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: RBI рдХे рдиिрд░्рджेрд╢ाрдиुрд╕ाрд░ рд▓िрдП рдЧрдП рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ рдкрд░ рдХोрдИ GST рд▓ाрдЧू рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा।

2. ₹2000 рддрдХ рдХे рд▓ेрди-рджेрди рдкрд░ Payment Aggregators (PAs) рдХो GST рдЫूрдЯ рдоिрд▓ेрдЧी

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

Notification No. 12/2017-CTR рдХे Sl. No. 34 рдХे рддрд╣рдд, ₹2000 рддрдХ рдХे рдХाрд░्рдб рднुрдЧрддाрди рдкрд░ Acquiring Banks рдХो GST рдЫूрдЯ рджी рдЧрдИ рдеी।

рдк्рд░рд╢्рди: рдХ्рдпा Payment Aggregators (PAs) рднी "Acquiring Bank" рдоाрдиे рдЬाрдПंрдЧे?

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

PAs рдСрдирд▓ाрдЗрди рднुрдЧрддाрди рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рджेрддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдмैंрдХिंрдЧ рд╕ंрдЪाрд▓рди рдирд╣ीं рд╕ंрднाрд▓рддे।

RBI рдХे 17.03.2020 рдХे рджिрд╢ाрдиिрд░्рджेрд╢ों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, PAs рд╡्рдпाрдкाрд░ी (Merchants) рдХो рдЕंрддिрдо рднुрдЧрддाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░рджाрдпी рд╣ोрддे рд╣ैं।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: RBI рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрдиिрдпрдоिрдд PAs рднी "Acquiring Bank" рдХी рд╢्рд░ेрдгी рдоें рдЖрдПंрдЧे рдФрд░ ₹2000 рддрдХ рдХे рд▓ेрди-рджेрди рдкрд░ GST рд╕े рдЫूрдЯ рдоिрд▓ेрдЧी।

рдЕрдкрд╡ाрдж: Payment Gateways (PGs) рдХो рдпрд╣ рдЫूрдЯ рдирд╣ीं рдоिрд▓ेрдЧी рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рдХेрд╡рд▓ рддрдХрдиीрдХी рдк्рд▓ेрдЯрдлॉрд░्рдо рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддे рд╣ैं।

3. рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ (R&D) рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рдЫूрдЯ

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

10.10.2024 рд╕े, рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеाрдУं, рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рд╕ंрдШों, рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों, рдХॉрд▓ेрдЬों рдЖрджि рдж्рд╡ाрд░ा рджी рдЧрдИ рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ (R&D) рд╕ेрд╡ाрдУं рдХो GST рд╕े рдЫूрдЯ рджी рдЧрдИ рдеी।

Notification No. 08/2024-CT(Rate) (08.10.2024) рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдпрд╣ рдЫूрдЯ рд▓ाрдЧू рд╣ुрдИ।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

01.07.2017 – 09.10.2024 рддрдХ, рдХुрдЫ рдоाрдорд▓ों рдоें R&D рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рд▓рдЧाрдпा рдЧрдпा рдеा।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: рдЗрд╕ рдЕрд╡рдзि рдоें рднुрдЧрддाрди рдХिрдП рдЧрдП GST рдХो "As Is Where Is" рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

4. NSDC рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрдоोрджिрдд рд╕्рдХिрд▓िंрдЧ рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рдЫूрдЯ рдмрд╣ाрд▓ рдХी рдЧрдИ

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

рдкрд╣рд▓े National Skill Development Corporation (NSDC) рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдиुрдоोрджिрдд рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ рдкाрд░्рдЯрдирд░्рд╕ рдХो GST рд╕े рдЫूрдЯ рджी рдЧрдИ рдеी।

рд▓ेрдХिрди 10.10.2024 рдХो рдпрд╣ рдЫूрдЯ рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░ рджी рдЧрдИ рдФрд░ рдХेрд╡рд▓ NCVET рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрди्рдпрддा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХो рд╣ी рдЫूрдЯ рджी рдЧрдИ।

рд╕्рдХिрд▓ рдбेрд╡рд▓рдкрдоेंрдЯ рдоंрдд्рд░ाрд▓рдп рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдХिрд▓िंрдЧ рд╕िрд╕्рдЯрдо рдкрд░ рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़ेрдЧा।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

NSDC-рдЕрдиुрдоोрджिрдд рд╕ंрд╕्рдеाрдиों рдХे рд▓िрдП GST рдЫूрдЯ 16.01.2025 рд╕े рдмрд╣ाрд▓ рдХी рдЧрдИ (Notification No. 06/2025-CT(Rate))।

10.10.2024 – 15.01.2025 рдХे рдмीрдЪ рднुрдЧрддाрди рдХिрдпा рдЧрдпा GST рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

5. MCD рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХे рд▓िрдП рджी рдЧрдИ рд╕ुрд╡िрдзा рдк्рд░рдмंрдзрди рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рд▓рдЧेрдЧा

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

MCD рдЕрдкрдиे рдХाрд░्рдпाрд▓рдпों рдХी рд╕рдлाрдИ, рдорд░рдо्рдордд рдФрд░ рдмाрдЧрд╡ाрдиी рдЬैрд╕ी рд╕ेрд╡ाрдПँ рд▓ेрддा рд╣ै।

рдк्рд░рд╢्рди: рдХ्рдпा рдпे рд╕ेрд╡ाрдПँ Notification No. 12/2017-CTR рдХे Sl. No. 3A рдХे рддрд╣рдд GST рдоुрдХ्рдд рд╣ैं?

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

рдпрд╣ рдЫूрдЯ рдХेрд╡рд▓ рдЙрди рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ै рдЬो рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 243W рдХे рддрд╣рдд рдирдЧрд░рдкाрд▓िрдХाрдУं рдХे рдХाрд░्рдпों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ैं।

рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдХी рд╕рдлाрдИ рдФрд░ рд░рдЦрд░рдЦाрд╡ рдЗрд╕рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: MCD рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдж्рд╡ाрд░ा рд▓ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдЗрди рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рд▓рдЧेрдЧा।

6. рджिрд▓्рд▓ी рд╡िрдХाрд╕ рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдг (DDA) "рд╕्рдеाрдиीрдп рдк्рд░ाрдзिрдХрд░рдг (Local Authority)" рдирд╣ीं рд╣ै

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

DDA рдиे рдпрд╣ рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг рдоांрдЧा рдХि рдХ्рдпा рд╡рд╣ "Local Authority" рдоाрдиी рдЬाрдПрдЧी।

рдпрджि рд╣ां, рддो рдЗрд╕рд╕े GST рдФрд░ RCM (Reverse Charge Mechanism) рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡ рдкрдб़рддा।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

DDA "Local Authority" рдХी рдкрд░िрднाрд╖ा рдоें рдирд╣ीं рдЖрддा рдХ्рдпोंрдХि:

рдпрд╣ рдХोрдИ рдиिрд░्рд╡ाрдЪिрдд рд╕्рд╡-рд╢ाрд╕рди рдиिрдХाрдп (Self-Governing Body) рдирд╣ीं рд╣ै।

рдЗрд╕े рдирдЧрд░рдкाрд▓िрдХा рдХोрд╖ (Municipal Fund) рдпा рд╕्рдеाрдиीрдп рдиिрдзि рдХा рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдк्рд░ाрдк्рдд рдирд╣ीं рд╣ै।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖: DDA рдХो GST рдХे рддрд╣рдд Local Authority рдирд╣ीं рдоाрдиा рдЬाрдПрдЧा।

7. рд╡ाрдгिрдЬ्рдпिрдХ рд╕ंрдкрдд्рддि (Commercial Property) рдХे рдХिрд░ाрдпे рдкрд░ RCM рдоें рд╕ंрд╢ोрдзрди

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

10.10.2024 рд╕े, рдпрджि рдХोрдИ рдЕрдкंрдЬीрдХृрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХिрд╕ी рдкंрдЬीрдХृрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рд╡ाрдгिрдЬ्рдпिрдХ рд╕ंрдкрдд्рддि рдХिрд░ाрдП рдкрд░ рджेрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ RCM (Reverse Charge) рдХे рддрд╣рдд рдЖрдПрдЧा।

рдЗрд╕рдоें Composition Taxpayers рднी рд╢ाрдоिрд▓ рдеे।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

16.01.2025 рд╕े Composition Taxpayers рдХो RCM рд╕े рдмाрд╣рд░ рд░рдЦा рдЧрдпा।

10.10.2024 – 15.01.2025 рдХे рдмीрдЪ рднुрдЧрддाрди рдХिрдпा рдЧрдпा GST рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

8. рд╡िрдж्рдпुрдд (Electricity) рдЯ्рд░ांрд╕рдоिрд╢рди/рдбिрд╕्рдЯ्рд░ीрдм्рдпूрд╢рди рд╕ेрд╡ाрдУं рдкрд░ GST рдЫूрдЯ

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

рдоीрдЯрд░ рдХिрд░ाрдпा, рдоीрдЯрд░ рдЯेрд╕्рдЯिंрдЧ, рд╢िрдл्рдЯिंрдЧ, рдбुрдк्рд▓िрдХेрдЯ рдмिрд▓ рдЖрджि рд╕ेрд╡ाрдУं рдХो 10.10.2024 рд╕े GST рд╕े рдЫूрдЯ рджी рдЧрдИ।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

10.10.2024 – 15.01.2025 рдХे рдмीрдЪ рднुрдЧрддाрди рдХिрдпा рдЧрдпा GST рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

9. рдЧोрдПрдеे рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ/рдоैрдХ्рд╕рдоूрд▓рд░ рднрд╡рди рдкрд░ GST рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा

рдкृрд╖्рдарднूрдоि:

рдЧोрдПрдеे рдЗंрд╕्рдЯीрдЯ्рдпूрдЯ/рдоैрдХ्рд╕рдоूрд▓рд░ рднрд╡рди рдЬрд░्рдорди рднाрд╖ा рдФрд░ рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдХा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрддे рд╣ैं।

01.04.2023 рд╕े рдкрд╣рд▓े, рдЙрди्рд╣ोंрдиे GST рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рдЗрд╕े рдЫूрдЯ рдк्рд░ाрдк्рдд рдоाрдирддे рдеे।

рд╕्рдкрд╖्рдЯीрдХрд░рдг:

01.07.2017 – 31.03.2023 рдХे рджौрд░ाрди рднुрдЧрддाрди рдХिрдП рдЧрдП GST рдХो рдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा।

рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

✅ GST рдЫूрдЯ:

рдмैंрдХ/NBFC рджंрдб рд╢ुрд▓्рдХ